Waypangilo’s Blog

Just another WordPress.com weblog

Ang Bangga sa mga Dagkung Yawa sa Maguindanao

Dili ti-aw kining nanghitabo didto sa Maguindanao niining mga milabayng mga adlaw. Misobra na sa 50 ka mga usik nga kamatayon; kini gumikan lamang sa kabuang niining duha ka mga YAWA ug LA-UG sa katungdanan nga mga banay sa Ampatuan ug Mangudadatu.

Managsama ra ang ilang kangil-ad, apan niining higayuna medyo gisimpatiyahan ang mga Mangudadatu sa nahinabo’ng kamatay. Ang kamatay dili maki-angayon alang sa katilingban, nga unta alang lamang sa banay Mangudadatu. Ang Bise-Mayor nga Mangudadatu mura’g naka-alinggat na sa dautang laraw sa iyang mga kaaway MAO NGA MIGAMIT SIYA OG KASANGKAPAN ARON ILAWG ANG MGA INOSENTENG KINABUHI ALANG SA IYANG KAUGALINGONG YAWAN-ONG POLITIKANHONG TINGUHA. Pagka-yawa gayud niining panuwaya.

Angay usab kining embestigahon si Mangudadatu kay kini sila kasosyo sa mga dagkung binuang sa wala pa kining mga hitabo-a.

“Sa away sa mga elepante, ang hulmigas maoy kanunay’ng hitumban”. Hinuklogi kini sa makadaghan.

November 28, 2009 Posted by | Demonyo, Latigo ni Filemon, Panuway sa Katilingban, Politika, Santako | , , , , , , | Leave a comment

Ang PBB: Pagbansay-bansay sa Pagminaut

Niana na usab ang hilabihan ka walay pulos nga salida sa telebisyon, kini mao ang PINOY BIG BROTHER or ang nabaniug nga PBB sa ABS-CBN.

Dinhi makita ang magpaka-dios-dios nga amo sa ilang pinuy-anan nga ilang gitawag og “Kuya”. Kini siya dili makita apan nakakita sa tanang lihok sulod sa pinuy-anan. Maghimo kini siyag mga tulomanon nga bisan ang bayot nga “kuya” dili makabuhat.

Ang panimuyo sulod sa balay ni “kuya” usa ka pagpakita sa tanang tigtan-aw sa telebesyon nga kuno sila mga tarung nga mga binuhat. Wala silay mahimo apan sa pagpugong sa ilang tinuoray nga kaugalingon ubos sa kasayuran nga GITAN-AW SILA SA DAGHANG KATAWHAN pinaagi sa gipang-instalar nga kamera matag su-ok.

Ang ilang gipakita sulod sa balay ni “kuya” usa lamang ka pagpakaaron-ingnon aron ang molahutay maoy makadawat sa DAKUNG GANTI sa kaulahi-an.

Ang paglahutay sulod sa balay ni “kuya” usa ka pangutana kung asa taman or unsa katas-a ang iyang pagpaka-aron-ingnon sa maong salida, ang dili magpakaaron-ingnon maoy hinginlan dayon sa nagpakamatarung-matarung nga “kuya”.

Ang mga tagbalay or housemates igo lamang mo tuman or mohimo sa gila-uman sa katawhang nagtan-aw [expectation-based performance]. Sila mohilak, mosayaw, mokanta, og dili mo-rebenke ni “kuya”  kay kini maoy lauman nga mahitabo nga ilang buhaton ubos  sa mga mata sa magtatan-aw.

Sulod sa balay ni “kuya”, si “kuya” maoy pinakahalangdon nga dios, tang-tangon ang tagbalay nga mangutana or mogamit sa iyang kaisipan, sulod sa balay ni “kuya” WALA SILAY GITAWAG NGA ILANG KAUGALINGON gumikan kay kun magkinaugalingon ikaw sa pagbuhat sa angay nga buhaton siya nga tagbalay matang-tang gayud sa walay pagduha-duha.

Sa walay pagduha-duha, ang giingong balay ni “kuya” maoy tunghaan sa mga MAUT diin didto nagkat-on sila sa pagbuhat sa mga butang sigun sa pagpatuo. Ang balay ni “kuya” MAOY PAGBANSAY-BANSAY SA PAGMINAUT.

October 21, 2009 Posted by | Balak, Balak sa Sugbo, Bisaya, Gugmang Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Panuway sa Katilingban, Retorika, Santako | , , , , , , , , , , , , | Leave a comment

GIKAWKAW NA USAB ANG AMONG PENSION SA GSIS

Pastilan gayud. Gi-isdug na usab ang among old-age pension gikan pitsa 8 ngadto sa pitsa 24. Unsa naman kini intawn oy?

Ingon na gayud niini kadunot ang atong sistema nga hasta among pension gidaginut sa mga kawatan? Tinuod daku silag makoy-koy sa pag-isbug-isbug sa among pensyon, palihug lang intawn ayaw na ninyog hilabti ang among hinagu-an. Inyo kaming gihinay-hinay pagpatay pinaagi sa paglangan sa pagpalit sa among mga tambal; sa laing panahon kamo matigulang gihapon. Hinumdumi nga naghago usab kami kaniadto labaw pa kaninyo, nagtrabaho kami nga walay teknolohiya nga among kaabag, apan karon gihasol kami niining mga tawo nga nasayud kaayo sa bag-ong teknolohiya.

Mga wala moy uwaw.

Mga kawatan mo, mitakod na gayud kaninyo ang dugo sa mangtas nga bayot nga inyong pangulo nga si Winstona Garcia.

September 10, 2009 Posted by | Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Pagpangawat, Panuway sa Katilingban, Politika, Santako | , | Leave a comment

Votes for sale

Niining umaabot nga piniliay, ayaw na kamo pag-ungso-ungso, ayaw na kamo pagminaut pag-ayo, hapdus na sa kuto-kuto paminawn ang mga bulawanong mga pulong sa kanhiayng panahon; ni-ay akong tambag alang kaninyong mga bag-ong tobo,

IBALIGYA NINYO ANG INYONG BOTO, AYAW NA KAMO PAGDUHA-DUHA, PILI-A NINYO PAG-AYO ANG PINAKA-GAGO NGA  POLITIKO,  ANG PINAKADATU ISIP MAY SUKDANAN SA IYANG KABANTUG, UG ANG PINAKASIKAT ISIP MAOY SUKDANAN SA IYANG KALANTIP.

August 28, 2009 Posted by | Balak, Balak sa Sugbo, Balaod, Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Politika, Santako | , , , , , , , , , , , | Leave a comment

WINSTON GARCIA: Ang pinakamangtas nga kawatan sa GSIS ug sa tibuok Pilipinas

Dili maasoy og pulong ang kadautan niining bayot nga gikan sa Sugbo nga didto matapos sa iyang abogasya sa San Beda.

Kining bayota hilabihang nakapadatu sa iyang kaugalingon gumikan ra usab sa iyang di matugkad nga kapritso ug mga kabuang mahitungod sa iyang pagkabayot.

Dili lang gayud masabut og nganong kini gyung tawhana ang gitudlong tigdumala sa GSIS nga hilabihan man ini niya ka kawatan intawn.

Siya ang responsable sa pagpalit sa Juan Luna painting nga mikabat sa 50 -ka-milyon ka pesos pipila na ka tuig ang milabay. Wala kadto kinahanglana ug dili kinahanglan nga ang GSIS gayud ang mopalit niadto. Magamit na unta kadto alang sa mga benepisyo ug panginahanglan sa atong mga tigulang nga mga pensionado. Ang atong mga pensionado mas labawng nagkinahanglan sa salapi kaysa painting ni Juan Luna nga pwede ra unta niyang bayran gikan sa iyang bulsa kung naghigwa-os gayud siya niadto.

Karon, unsang demonyoha nasad ang hinungdan sa dakung pagpangawkaw diha sa GSIS nga gi-isbug-isbug naman sad ang petsa sa among mga pension gikan petsa-1 ngadto sa petsa-8;  Gawas pa niana, gidelatar gayud pag-ayo ang among mga pension nga milagbas gayud pag-ayo sa petsa-8 nga maoy hinungdan usab sa pagkadelatar sa pagpalit sa among mga tambal ug kalan-on. [karong adlawa, Julio 10, 2009, ang akong pension uban sa niliboan ka mga pensionado wala pa mahatag sa GSIS] Kaloy-i intawn ninyo kining mga tigulang na nga nagsalig na lamang sa ilang pension nga gikan ra usab sa ilang hinago-an sa dihang nagserbesyo pa sila. Dili kana inyo mga yawaa mong dagko, ayaw intawn ninyo looka ang mga pensionado alang sa pagpadatu sa inyong kaugalingon.

Nganong ingon man intawn mo niana ka dautan? Nganong wala naman intawn kamoy kalooy sa mga tigulang? Nangabuang na gayud kamo pag-ayo?

Lig-on ba nga katarungan nga inyong dugay-dugayon ang among mga pension alang sa inyong kaugalingong kabuang?

Sukta imong kaugalingon, WINSTON, kung dili kaba angayng watas-watason sa imong gipagutom nga mga tigulang. Angay nalang kang dauban sa nagbagang mga oten bayota ka gumikan sa imong pagkawatan. Pwerte gayud nimong pagkakat-on sa imong kawatang amahan no!

Iuli ug ipagawas na intawn ang among mga pensyon, pagbaton lang intawn og kaulaw, ayaw intawn kinig langay-langaya. Dako tingali kag interes sa madelatar nga binilyon diha sa banko bayota ka no!

Animal kang dako, wala nimo huna-hunaa nga labawng nagkinahanglan sa pension ang mga tigulang karon nga nagkrisis ang kalibutan og nagmahal ang tambal ug uban pang palaliton.

PAGHIKOG NALANG BAYOTA KA OY!

WALA KAY UWAW. KAWATAN KANG DAKO, WALAY SAMA, UG DILI HITUPNGAN.

Mga terorista sa Jolo, kining tawhana nalang maoy patya, bombahi nang ilang panimalay, ug hutda ninyog tagud-tagud ang iyang tanang banay aron wala nay mosanay nga ingon niana ka mangtas nga kawatang-bayot nga si WINSTON GARCIA.

 

July 10, 2009 Posted by | Bisaya, Demonyo, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Pagpangawat, Panuway sa Katilingban, Politika, Santako | , , , , , , , , , | Leave a comment

Si Padre MA-UT nga pirting MANAPI, padung na sa Balamban

Adunay huhungi-hung nga ang pinaka-banggi-itang manapi sa tanang pari sa Sugbo nga mao si Fr. Raul Gallego, adto nasad mangilkil sa parokya sa Balamban.

Sa mahinumduman, kining pari-a mao ang pinakama-ut nga pari dinhi sa Sugbo gumikan sa iyang pagpaka-aron-ingnon nga matarung. Siya adunay mga anak dinhi sa Sugbo nga nagtungha na sa taas nga pagtuon. Naila usab siyang batid sa pagpangguba sa mga simbahan nga iyang malingkuran, tuyo-on niya kini paguba aron nga ang mga parokyano mapugos sa pagpadahili sa ilang salapi.

Kining walay uwaw nga pari, nga nagpaka-aron-ingnon nga nag-alagad sa dios, tuyo nga mogun-ob sa simbahan aron kini maoy himoong “hostage” sa iyang panapi. Pwera nalang ni Padre Paking, nga bisag ma-ut usab, apan midumili naman pagpadayon sa iyang pagkapari.

Apan kini si Fr. Raul Gallego, DILI MAULAW MAGPANGAYO sa katawhan og manggamit pa sa mga halangdong mga taw sa katilingban alang sa iyang mga yawan-ong pagpanapi.

Kung dili ni siya manapi pag-ayo, wala na siyay ipusta alang sa iyang dinagkong sugal nga mahjong diin mapildi siya usahay niinig sobra sa 100,000 ka pesos. Dagko usab siyag pinustahan sa boxing ni Pacman. Gawas nga nagsustinto siya sa iyang ubang mga anak, milingkod usab siya sa Toledo City Water District sa Dakbayan sa Toledo isip tigdumala niini gumikan kay dili maigo ang kita-on sa pagkapari alang sa iyang makalilisang nga kapritso og mga kinuanggol.

Diha sa Toledo naghan-ok ang mga pari nga gwatsinanggo, dihang dapita ang mga pari gustong mangalagad sa gobyerno alang sa politikanhong katuyo-an.

Karon nga ibalhin na kining ma-ut nga pari gikan sa Toledo, adunay mga huhungi-hung nga kini adto sunod mangalagad sa parokya sa Balamban.

Busa mga taga-Balamban, PAGBANTAY KAMO NIANANG INATAY NGA PARI NGA MAGPATUO GAYUD NGA BALAAN; PADUNG NASAD NIYANG GUB-ON ANG INYONG SIMBAHAN ALANG SA IYANG MAKALILISANG NGA KAHIGWA-OS SA SALAPI.

Pagbantay usab kamong mga babae diha sa Balamban kay si Padre aduna usay grabing kaulag nga kanunay mosuol, ang iyang gana dili magpili og gilay-on kay naa may iyang nindot ug luhong sakyanan nga kinitaan sa pinangayong salapi sa katawhan.

PAGBANTAY LANG KAMO KANIYA.

July 7, 2009 Posted by | Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Politika, Santako | , , , , , , , , , , , , | Leave a comment

Mga Doktor-Politiko nga Banay, Nagkahiusa usab sa Pagpangawkaw

Pastilan pagkatonto gayud, ang ilang “abilidad” wala gamita sa “pagpanambal” kundi sa kabatid mangawkaw sa bahandi sa nasud.

Ang mga YAPHA sa may kasadpang bahin sa Sugbo, mipabadlong usab sa dugay na kaayong panahon. Ang ilang kaugalingong dapit nga mao ang Pinamungajan daw sa biniyaan sa bathala. Walay hospital didtong dapita, walay pulos nga lugar ug walay esperansa ang maong sibilisasyon sinaksihan gayud ning mga mata.

Mipalabig pagpangawat ug mipadatu sa ilang kaugalingon. Ang mga binatunan, drayber, panday ug ubang mamumuo pulos sinuweldohan sa goberno. Ang iyang apo tagsa-tagsag yaya nga sinuweldohan usab sa goberno.

Pagkawalay uwaw ninyong mga yawaa mo, naglumba lang mo sa mga GARCIA sa inyong mga abilidad.

Ang mayor wala makahatag og igong kaayohan diha sa Pinamungajan, maypag dauban na ninyong buhi nang inyong mayor. E-apil nag dangilag ang mga kawatan nga ginikanan. Maayo gani kay wala na mangatungdanan kining mga hinampak dagko. Ayaw namog balik sa politika mga yawaa mong dagko… nagdugang lang mo sa kakabus sa nasud mga panuwaya mo.

Paghikog nalang intawn mo oy intawn kung wala jud moy laing mahimo kundi ang pag-apil sa pagpangilkil. Ayaw nalang sad intawn mo panambal mga onggoya mo aron DILI MAHIBILIN ANG EKIPO DIDTO SA TINA-E SA PASYENTE.

June 27, 2009 Posted by | Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Politika, Santako | , , , , , , , , , , | Leave a comment

Mga Dagkung Kawatan sa Sugbo [Mga Garcia]

 

Dili gayud malilong, gawas lang ni Frank Malilong, nga ang Sugbo gikan pa sa kasaysayan gihimong langub sa mga dagkung kawatan nga maoy nandumala niini. Dili lang kay kana, ang atong pinalangga kaayo nga Sugbo gipakatayan gayud pag-ayo sa mga banay nga nabani-ug gayud sa pagka-kawatan.

Milamay pag-ayo ang mga banay nga tang-an kaayo sa pagpangawkaw dinhi sa Sugbo, gani mikuyanap kini didto sa dunot nga Manila ang kagaw sa mga Sugbo-anong kawatan.

Sa walay paglipud-lipud, ang gipasabut niining kabus ninyong higala mao ang banay nga GARCIA dinhi sa Sugbo. Ang ilang katigulangan nga mao si Pabling, usa ka daku kaayong tigdumala sa mga negosyo sa yawa nga dinhi gipugas sa Sugbo. Si Byron adunay daku kaayong katungdanan sa lalawigan, maoy arkitikto sa mga pagpatigayon sa mga negosyo sa yawa. Si Gwendolyn usab, siya maoy gitagaan sa habak ni Pabling nga maoy moabog sa mga wak-wak apan miganoy sa dinagkung panapi. Daghan na kaayong tinonto nilang gibukotan sa mga habol sa teknikalidad sa balaod. Si Pabling, ang supremo nga yawa maoy nagmani-obra niini.

Si Pabling, dili na gayud makabuhi sa talikala sa politika nga gihigut kaniya sa mga yawa, iya pa gayung gilikosan ang iyang mga anak sa nagdilaab nga himaya sa ilang pagkakawatan.

Bag-ong natudlo-an sa mga inonggoy nga panapi mao ang iyang Congresista nga anak nga si Pablo John Garcia. Hayan, silang tanan mi-okupar na gayud sa tanang dagkung katungdanan ug maka-ukadyang pag-ayo sa dagkung kaban sa atong gobyerno.

Apan ang pinaka-KAWATAN sa ilang banay mao si WINSTON nga maoy nagdumala karon sa GSIS diin ang salapi niini gikawkaw pag-ayo sa hilabihan ka loog. Way kaluoy kining mga tawhana. Ang tanang pensionado sa gobyerno karon ug sa umaabot mag-ilaid gayud sa tumang kabuang ug pagpangawat ni WINSTON GARCIA. Ambut og nganong hilabihan man ni silang ka paborito didto sa Manila?  Way pagduha-duha, ang mga yawa magkahiusa man gayud sa ilang dautang tinguha.

Dinhi sa Sugbo, gipakatap sa mga Garcia ang kahiusa kuno gumikan sa panultihon nga nagkanayon:

WE ARE ONE AND WE ARE UNITED BECAUSE WE ARE ONE FAMILY.

June 15, 2009 Posted by | Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Politika, Santako | , , , , , , , , , , , | Leave a comment

Ipangtambug sa Kalayo ang Tanang Politiko

Dili ang pag-usab sa bwesit nga batakang balaod ang pagsulbar niining atong walay pulos nga kahimtang sa pagpang-goberno.

Kinahanglan usbon gayud or oberhulon ang kinatibuk-ang dautan nga kahimtang nga migamot na gayud dinhi sa atong nasud; gipugas kini sa dautang relihiyon sa tanan niyang colonya ug unya nahimo na kining tanlag sa matag huna-huna sa tawo.

Sa akong yanong tinugkaran, kini maoy sulosyon niining tanan:

1. Hugasan ta gayud kini’g putli nga luha ug dugo aron mapaksit ang lawn na kaayong mansa ning atong nasud; kung kinahanglanon ang guera – then let there be war for the welfare of the next generation.

2. Pangdauban or ipatagud-tagud gayud kining tanan natong mga politiko karon aron sa pagwagtang sa mga luta sa ilang kinakhaan nga maoy gipanaminan kanunay sa mga nagsunod nga mga politiko. Kinahanglan wad-on gayud sila gumikan kay sila maoy nagpabug-at sa mga bato sa kalisdanan nga gipas-an niining atong nasud.

3. Kinahanglan nga ang mandumala pinili sa “Civil Service Commission” nga ipaagi ka katigulangon, kalantip, katarung, ug kahusay sa pandumala. Kinahanglan nga ang mandumala putlan gayud dayon sa li-ug kung ang iya lamang kaugalingon maoy iyang gipadato ug giserbersyohan.

4. Lumpagon ang mga relihiyon nga maoy nakapabwesit sa katilingban; sa relihiyon  mahimugso ang makabungog nga korapsyon nga maoy gipanig-ingnan sa mga politiko.

5. Hatagan og kabilinggan ang tanang tawo sa “Civil Service Commission” nga maoy anaay gahum sa “environmental agencies”, “agrarian”, “agriculture”, ug uban pa.

6. Ang merkado kinahanglan dad-on kini sa “Social Welfare” aron sa pagkumpra unya sa mga naghinubra nga “goods for distribution to the weak, sickly, disabled, incapable of earnings, etc”.

7. Walay pinili-ay sa mga mangulo. Dili kinahanglanon ang daghang magbabalaod. Sa pagsugod, kinahanglan lamang ang balaod nga Comon nga ilatid sa dakung bungbong sa mga balay hugponganan.

8. Wad-on ang mga curso nga mga walay pulos. Wad-on ang mga tunghaan nga mga walay tunhay nga laraw sa katilingban.

9. Ang banay maoy himoong unang hukmanan, ug uban pang mga tulokion. Putlan sa kamot ang magpakilimos, kamot himoong mapuslanon ug dili aron pagpabug-at sa kalisdanan. Ang prisohan alang sa mga gagmayng salaod lamang, diha-diha nga kamatayon alang sa sad-an sa dagkung salaud.

10. Ang pagprotesta kinahanglan adto sa “Protest Commission” ihampak aron sila maoy mo-aksyon niini.

[to be continued]

June 12, 2009 Posted by | Abogado, Bisaya, Kabus nga Tinguha, Latigo ni Filemon, Santako | , | Leave a comment

Lisud ba gayud ang pasulit sa Corte Suprema nga mao ang “Bar Exam”?

DILI TINUOD nga lisud kining pasulit nga gitawag og “Bar Exam”. Dili lamang matugkad ang mga kabuang sa mga mohimo ug mokorek niini.

Duha lamang ka posibilidad nga matubag ninyo ang tanang kaso sa pangutana diha sa pasulit. Gitagaan pa gayud kamo sa lugway sa pagpasabut niini sa inyong kaugalingon katarungan.

Mas lisud pa niini ang ubang pasulit kay dunay daghan kaayong tubag nga kapilian.

Ang lisud sa “bar exam” dili ang pasulit mismo kundili ang nalisu nga pangisip sa mo-check niini. Mao lamang kini ang propesyon diin naghan-ok ang mga yabag gumikan sa katarungan kay kining cursoha maoy gihimong taming sa ilang inseguridad sa kinabuhi.

Ang mga mahistrado sa corte suprema magpaka-aron-ingnon usab nga hilabihan gayud ka lisud sa ilang pasulit aron kunohay ingnon nga pirting ka espesyal niining propesyona nga wala gyud intawn uyamot kapuslanan sa tawhanong sibilisasyon.

Mabuhi ra ang tawo nga walay abogado, masabut ra sa tawo ang balaod bisag way abogado, makabuhat ra ang tawo og mga maayong balaod bisag way abogado. Ug labaw sa tanan, ang pagpanghukom sa sitwasyon mamahimong mahimo sa tin-aw ug way kabudlay bisag dili abogado ang mobuhat niini. 

June 7, 2009 Posted by | Abogado, Balak, Balaod, Bar Exam, Hukmanan, Latigo ni Filemon, Retorika, Santako | , , , , , , , , , , , | Leave a comment